Agora & Gabe Gespenster der Gastfreundschaft ΑΓΟΡΑ & ΔΩΡΟΝ Φαντάσματα της φιλοξενίας, επιμέλεια Σοφία Παντελιάδου και Πέτερ Πάνες, εκδόσεις ΕΝΕΚΕΝ

Η σχέση ανάμεσα στις έννοιες δώρο και φιλοξενία., καθώς και η έρευνα του φαινομένου του φαντάσματος σε μια χιασματική αναδίπλωση με το ορατό, το αόρατο και τις οικονομικές δι ασυνδέσεις, συνδέουν τα κείμενα της έκδοσης Αγορά και Δώρον – Φαντάσματα της Φιλοξενίας.

Στην έκδοση αυτή δημοσιεύονται για πρώτη φορά ανακοινώσεις και κείμενα από το συνέδριο που διοργανώθηκε πάνω στο θέμα αυτό τον Ιανουάριο του 2015 καθώς και οι τοποθετήσεις αυτών που συμμετείχαν στο σχετικό εργαστήριο που έλαβε χώρα το 2016 στο Goethe Institut Thessaloniki, στο πλαίσιο του Πολιτιστικού Συμποσίου Βαϊμάρης με θέμα «Tauschen und Teilen». Οι δύο αυτές εκδηλώσεις (συνέδριο και εργαστήριο) συνδέθηκαν με την ομώνυμη έκθεση που πραγματοποιήθηκε από 6.11.2014 έως 25.01.2015 στο ΜΙΕΤ - Μορφωτικό Ίδρυμα της Εθνικής Τραπέζης της Ελλάδος στη Θεσσαλονίκη.

Σε αντιστοιχία με τη διαπολιτισμική θεματική της έκθεσης και σύμφωνα με τη διεπιστημονική ερευνητική μέθοδο, το συνέδριο το 2015 και η συζήτηση εργαστηρίου το 2016 συγκέντρωσαν ειδήμονες από τους τομείς της φιλοσοφίας, της φαινομενολογίας, της ανθρωπολογίας, της λογοτεχνίας και των πολιτικών επιστημών, δηλαδή από όλους εκείνους τους επιστημονικούς κλάδους, που αποτέλεσαν την πηγή έμπνευσης για την ιδέα της έκθεσης και του συνεδρίου.

Μερικά από τα έργα τα οποία παρουσιάστηκαν στην έκθεση «Αγορά & Δώρον – Φαντάσματα της Φιλοξενίας., θεωρήθηκαν κωδικοποιημένα στον συμβολισμό τους, ενώ σε κάποια άλλα η γλώσσα της έκφρασής τους μπορούσε να κατανοηθεί με έναν συνειρμικό-αναφορικό τρόπο. Με κάποιο τρόπο σχετίζονταν με την .αντίληψη μέσω των αισθήσεων και την όξυνσή τους. Μεταξύ άλλων αναφέρονταν σε φαινόμενα που μας περιβάλλουν και σηματοδοτούν τον πλουραλισμό της εποχής μας, επειδή η εξοικείωση με το ξένο βλέμμα. διευρύνει την οπτική γωνία της πρόσληψης και ανοίγει τον δρόμο σε έως τώρα αδιανόητες προοπτικές.

   Αριθμοί, λέξεις, δράσεις-περφόρμανς, έργα με μολύβι, έργα ζωγραφικής, φωτογραφίες, βιντεοταινίες και φιλμ έθεταν τους επισκέπτες της έκθεσης μπροστά σε ιδιαίτερες προκλήσεις.

   Η έκθεση παρουσίασε εκθέματα 25 καλλιτεχνιδών και καλλιτεχνών· μεταξύ άλλων συμπεριλαμβάνονταν έργα αφενός εμπνευσμένα από τις αντιφάσεις στην οικονομία της αγοράς και αφετέρου έργα που σηματοδοτούσαν στιγμές συνάντησης των ανθρώπων και των πραγμάτων, συνδέοντάς τα με τη στιγμή της αδυνατότητας ενός συναπαντήματος. Με άλλα λόγια: εδώ θεματοποιήθηκαν ερωτήματα που σχετίζονταν με την πολύσημη έννοια του δώρου στην εμφατική μορφή της λέξης. Αυτό που με μια πρώτη ματιά θα μπορούσε να θεωρηθεί ως ένα είδος ενδιάμεσης λύσης, αποδείχτηκε εντέλει μια αντίληψη του δώρου ως εμπειρία.

Στο συνέδριο που ακολούθησε αμέσως μετά αλλά και στη συζήτηση εργαστηρίου, δόθηκε ιδιαίτερη βαρύτητα στη διαφορά ανάμεσα στη στιγμή του πλεονάσματος και στην αίσθηση ενός ανέκφραστου/ανώνυμου ελλείμματος. Θέσεις, οι οποίες προέκυψαν από τη συγχώνευση της έννοιας του πλεονάσματος και του ελλείμματος, καθώς και απόψεις ή πλευρές του θέματος, που αποτελούν το οικονομικό υπόστρωμα στην τέχνη και στη ζωή, διαμόρφωσαν τα κυριότερα ερωτήματα των εισηγήσεων. Στο πλαίσιο αυτό αναλύεται η έννοια του «δώρου»  και η σχέση της με τη «φιλοξενία», ενώ από την άλλη πλευρά γίνεται αναφορά στην υποκειμενικότητα, την προσφορά, την αναγνώριση και την επιθυμία. Και οι δύο εκδηλώσεις είχαν ως στόχο μέσα από μια διεπιστημονική ματιά να ορίσουν το πεδίο, το οποίο διαγράφεται από την αντιπαράθεση φιλοσοφικών αναζητήσεων και ερωτημάτων που πηγάζουν από μια ρεαλιστική πολιτική συζήτηση. Στο επίκεντρο των απόψεων που διατυπώθηκαν βρίσκεται το ιστορικό και πολιτικό πλαίσιο, όπου θα μπορούσε να αναπτυχθεί η φιλοξενία, σε συνδυασμό με το ερώτημα, εάν η φιλοξενία άνευ όρων εξακολουθεί πιθανώς να υπάρχει μόνο ως δυνατότητα – με την έννοια του ενδεχόμενου.

Σοφία Παντελιάδου

Πέτερ Πάνες

Στην έκδοση φιλοξενούντα κείμενα των 

Μπέρνχαρτ Βάλντενφελς ,

Βόλφγκανγκ Μίλερ-Φουνκ

Σοφίας Παντελιάδου . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Γιάννης Επαμεινώνδας . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Ματίας Φλάτσερ

Ειρήνης Αθανασάκης . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Ελίζαμπετ φον Σάμσονοφ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Θεόδωρου Πενολίδη

Εύα Λακιέζ-Βάνιεκ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Όμηρου Tαχμαζίδη

Γρηγόρη Ζαρωτιάδη

Ειρήνης Οζούνη

Ζίγκριντ Βάιγκελ