Έβαλντ Βασίλιεβιτς Ιλιένκοφ, Η διαλεκτική του συγκεκριμένου και του αφηρημένου στο Κεφάλαιο του Μαρξ

Mε ιδιαίτερα συναισθήματα χαράς οι εκδόσεις ΕΝΕΚΕΝ παρουσιάζουν στην ελληνική βιβλιογραφία το έργο ενός από τους σημαντικότερους διανοητές του δεύτερου μισού του 20ού αιώνα. Πρόκειται για το βιβλίο Η διαλεκτική του συγκεκριμένου και του αφηρημένου στο Κεφάλαιο του Μαρξ που εκδίδεται για πρώτη φορά στην ελληνική γλώσσα και θεωρείται αριστουργηματικό ενώ η εμβέλειά του έχει παγκόσμια επιρροή. Συγγραφέας του ο Έβαλντ Βασίλιεβιτς Ιλιένκοφ (Evald Vassilievich Ilyenkov, Э́вальд Васи́льевич Илье́нков) που γεννήθηκε στις 18 Φεβρουαρίου του 1924 και αυτοκτόνησε στιος 21 Μαρτίου 1979) μαρξιστή φιλόσοφου και σοβιετικού συγγραφέα. Χαρισματική προσωπικότητα, δεινός και αυθεντικός στοχαστής, το φιλοσοφικό του έργο χαρακτηρίζεται από την αυθεντικότητα και την πρωτοτυπία της σκέψης του. Ο Ιλιένκοφ εργάστηκε ιδιαίτερα πάνω στην υλιστική ανάπτυξη της διαλεκτικής του Χέγκελ. Ο στοχαστής αυτός αποτελεί σημαντική φιλοσοφική προσωπικότητα που για την ελευθερία της σκέψης και τον ιδεών του συγκρούστηκε με το σταλινικό γραφειοκρατικό καθεστώς στην δυσμένεια του οποίου περιέπεσε. Το φιλοσοφικό του επίτευγμα ωστόσο είναι ότι όχι μόνο επιβίωσε πνευματικά σε μιαν ολόκληρη περίοδο όπου οι σταλινικές εκκαθαρίσεις ισοπέδωσαν το φιλοσοφικό τοπίο στην Σοβιετική Ένωση -που με μεγάλο ενθουσιασμό και αισιοδοξία είχαν εγκαινιάσει τα χρόνια που προηγήθηκαν της επανάστασης του Οκτώβρη οι επαναστάτες στοχαστές, αλλά, όπως σημειώνει ο μελετητής του έργου του, καναδός ακαδημαϊκός David Bakhurst, ο Ιλιένκοφ με την πνευματική του οξυδέρκεια και το βάθος του φιλοσοφικού του στοχασμού κατόρθωσε να διαφυλάξει όλα τα φιλοσοφικά ζητήματα που πρωτοδιατυπώθηκαν με ένταση και ενδιαφέρον τα πρώτα χρόνια της σοβιετικής περιόδου, πριν την σταλινική αντεπανάσταση. Ο Ιλιένκοφ όπως και ο άλλος μεγάλος μαρξιστής φιλόσοφος της πράξης Κάρελ Κόσικ, αποτελούν σπουδαίες πνευματικές προσωπικότητες, που μέσα σε ένα περιβάλλον που θυμίζει τους καφκικούς εφιάλτες, κατόρθωσαν να καλλιεργήσουν την δύναμη και την ελευθερία της διαλεκτικής σκέψης.

Ενεκεν τεύχος 43, αφιέρωμα στη σύγχρονη λογοτεχνία της Κύπρου

Κυκλοφορεί με πλούσια ύλη το νέο τεύχος του περιοδικού ΕΝΕΚΕΝ. Πρόκειται για ένα αφιέρωμα στη σύγχρονη λογοτεχνία της Κύπρου μέσα από το έργο βραβευμένων δημιουργών της νήσου. Στο αφιέρωμα συμμετέχουν και τουρκοκύπριοι δημιουργοί τα έργα των οποίων δημοσιεύονται και στα τουρκικά. Την έκδοση κοσμούν έργα σημαντικών Κύπριων εικαστικών δημιουργών όπως ο χαράκτης Χαμπής Τσαγκάρης, οι εικαστικοί Νεοκλής Κυριακού, Ανδρέας Καραγιάν, Άννα Κακκουλή και η φωτογράφος Γαλάτεια Σαββίδου. Το εξώφυλλο κοσμεί φωτογραφία του Seçkin Tercan Erι. H επιμέλεια του αφιερώματος έγινε από τον ποιητή Ανδρέα Καρακόκκινο και η αντίστοιχη για τους Τουρκοκύπριους δημιουργούς από την μεταφράστρια Λάλε Αλατλί.

Agora & Gabe Gespenster der Gastfreundschaft ΑΓΟΡΑ & ΔΩΡΟΝ Φαντάσματα της φιλοξενίας, επιμέλεια Σοφία Παντελιάδου και Πέτερ Πάνες, εκδόσεις ΕΝΕΚΕΝ

Η σχέση ανάμεσα στις έννοιες δώρο και φιλοξενία., καθώς και η έρευνα του φαινομένου του φαντάσματος σε μια χιασματική αναδίπλωση με το ορατό, το αόρατο και τις οικονομικές δι ασυνδέσεις, συνδέουν τα κείμενα της έκδοσης Αγορά και Δώρον – Φαντάσματα της Φιλοξενίας.

Στην έκδοση αυτή δημοσιεύονται για πρώτη φορά ανακοινώσεις και κείμενα από το συνέδριο που διοργανώθηκε πάνω στο θέμα αυτό τον Ιανουάριο του 2015 καθώς και οι τοποθετήσεις αυτών που συμμετείχαν στο σχετικό εργαστήριο που έλαβε χώρα το 2016 στο Goethe Institut Thessaloniki, στο πλαίσιο του Πολιτιστικού Συμποσίου Βαϊμάρης με θέμα «Tauschen und Teilen». Οι δύο αυτές εκδηλώσεις (συνέδριο και εργαστήριο) συνδέθηκαν με την ομώνυμη έκθεση που πραγματοποιήθηκε από 6.11.2014 έως 25.01.2015 στο ΜΙΕΤ - Μορφωτικό Ίδρυμα της Εθνικής Τραπέζης της Ελλάδος στη Θεσσαλονίκη.

Σε αντιστοιχία με τη διαπολιτισμική θεματική της έκθεσης και σύμφωνα με τη διεπιστημονική ερευνητική μέθοδο, το συνέδριο το 2015 και η συζήτηση εργαστηρίου το 2016 συγκέντρωσαν ειδήμονες από τους τομείς της φιλοσοφίας, της φαινομενολογίας, της ανθρωπολογίας, της λογοτεχνίας και των πολιτικών επιστημών, δηλαδή από όλους εκείνους τους επιστημονικούς κλάδους, που αποτέλεσαν την πηγή έμπνευσης για την ιδέα της έκθεσης και του συνεδρίου.

Μερικά από τα έργα τα οποία παρουσιάστηκαν στην έκθεση «Αγορά & Δώρον – Φαντάσματα της Φιλοξενίας., θεωρήθηκαν κωδικοποιημένα στον συμβολισμό τους, ενώ σε κάποια άλλα η γλώσσα της έκφρασής τους μπορούσε να κατανοηθεί με έναν συνειρμικό-αναφορικό τρόπο. Με κάποιο τρόπο σχετίζονταν με την .αντίληψη μέσω των αισθήσεων και την όξυνσή τους. Μεταξύ άλλων αναφέρονταν σε φαινόμενα που μας περιβάλλουν και σηματοδοτούν τον πλουραλισμό της εποχής μας, επειδή η εξοικείωση με το ξένο βλέμμα. διευρύνει την οπτική γωνία της πρόσληψης και ανοίγει τον δρόμο σε έως τώρα αδιανόητες προοπτικές.

   Αριθμοί, λέξεις, δράσεις-περφόρμανς, έργα με μολύβι, έργα ζωγραφικής, φωτογραφίες, βιντεοταινίες και φιλμ έθεταν τους επισκέπτες της έκθεσης μπροστά σε ιδιαίτερες προκλήσεις.

   Η έκθεση παρουσίασε εκθέματα 25 καλλιτεχνιδών και καλλιτεχνών· μεταξύ άλλων συμπεριλαμβάνονταν έργα αφενός εμπνευσμένα από τις αντιφάσεις στην οικονομία της αγοράς και αφετέρου έργα που σηματοδοτούσαν στιγμές συνάντησης των ανθρώπων και των πραγμάτων, συνδέοντάς τα με τη στιγμή της αδυνατότητας ενός συναπαντήματος. Με άλλα λόγια: εδώ θεματοποιήθηκαν ερωτήματα που σχετίζονταν με την πολύσημη έννοια του δώρου στην εμφατική μορφή της λέξης. Αυτό που με μια πρώτη ματιά θα μπορούσε να θεωρηθεί ως ένα είδος ενδιάμεσης λύσης, αποδείχτηκε εντέλει μια αντίληψη του δώρου ως εμπειρία.

Στο συνέδριο που ακολούθησε αμέσως μετά αλλά και στη συζήτηση εργαστηρίου, δόθηκε ιδιαίτερη βαρύτητα στη διαφορά ανάμεσα στη στιγμή του πλεονάσματος και στην αίσθηση ενός ανέκφραστου/ανώνυμου ελλείμματος. Θέσεις, οι οποίες προέκυψαν από τη συγχώνευση της έννοιας του πλεονάσματος και του ελλείμματος, καθώς και απόψεις ή πλευρές του θέματος, που αποτελούν το οικονομικό υπόστρωμα στην τέχνη και στη ζωή, διαμόρφωσαν τα κυριότερα ερωτήματα των εισηγήσεων. Στο πλαίσιο αυτό αναλύεται η έννοια του «δώρου»  και η σχέση της με τη «φιλοξενία», ενώ από την άλλη πλευρά γίνεται αναφορά στην υποκειμενικότητα, την προσφορά, την αναγνώριση και την επιθυμία. Και οι δύο εκδηλώσεις είχαν ως στόχο μέσα από μια διεπιστημονική ματιά να ορίσουν το πεδίο, το οποίο διαγράφεται από την αντιπαράθεση φιλοσοφικών αναζητήσεων και ερωτημάτων που πηγάζουν από μια ρεαλιστική πολιτική συζήτηση. Στο επίκεντρο των απόψεων που διατυπώθηκαν βρίσκεται το ιστορικό και πολιτικό πλαίσιο, όπου θα μπορούσε να αναπτυχθεί η φιλοξενία, σε συνδυασμό με το ερώτημα, εάν η φιλοξενία άνευ όρων εξακολουθεί πιθανώς να υπάρχει μόνο ως δυνατότητα – με την έννοια του ενδεχόμενου.

Σοφία Παντελιάδου

Πέτερ Πάνες

Στην έκδοση φιλοξενούντα κείμενα των 

Μπέρνχαρτ Βάλντενφελς ,

Βόλφγκανγκ Μίλερ-Φουνκ

Σοφίας Παντελιάδου . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Γιάννης Επαμεινώνδας . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Ματίας Φλάτσερ

Ειρήνης Αθανασάκης . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Ελίζαμπετ φον Σάμσονοφ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Θεόδωρου Πενολίδη

Εύα Λακιέζ-Βάνιεκ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Όμηρου Tαχμαζίδη

Γρηγόρη Ζαρωτιάδη

Ειρήνης Οζούνη

Ζίγκριντ Βάιγκελ 

Ανδρέας Καρακόκκινος, Λαθρεπιβάτες σε πειρατικό, ποίηση, εκδόσεις ΕΝΕΚΕΝ

Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΕΝΕΚΕΝ η νέα ποιητική συλλογή του Ανδρέα Καρακόκκινου Λαθρεπιβάτες σε πειρατικό.

Ο Ανδρέας Καρακόκκινος γεννήθηκε στη Κύπρο, στη Μόρφου. Ζει στη Θεσσαλονίκη από το 1974, όπου σπούδασε στη Νομική Σχολή του ΑΠΘ και εργάστηκεστο Τραπεζικό τομέα.

Έχω εκδώσει 2 ποιητικές συλλογές : Πνοή της άνοιξης (2007) και Λεμονανθοί στο πέλαγο (2013). Ποιήματα μου έχουν δημοσιευτεί σε λογοτεχνικά περιοδικά σε Ελλάδα και Κύπρο καθώς και στο Διαδίκτυο όπου διατηρεί blogs και μεταξύ άλλων ανθολογεί ποιητές από Ελλάδα και Κύπρο.

ΤΥΦΩΝΕΣ

Οι τυφώνες στην εποχή τους

ξεριζώνουν δέντρα

αρπάζουν στέγες

πλημμυρίζουν τις ακτές

σηκώνουν κύματα βουνά

βουλιάζουν καράβια

Οι τυφώνες στην εποχή μας

ξεριζώνουν θεμέλια

αρπάζουν το αύριο

πλημμυρίζουν τα χέρια με αίμα

σηκώνουν συρματοπλέγματα

βουλιάζουν αθώες ψυχές.

Γιώτα Τεμπρίδου, Η ωδή που δεν έγραψα και άλλες ιστορίες, εκδόσεις ΕΝΕΚΕΝ.

Kυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΕΝΕΚΕΝ η συλλογή διηγημάτων της Γιώτας Τεμπρίδου Η ωδή που δεν έγραψα και άλλες ιστορίες. Η Γιώτα Τεμπρίδου γεννήθηκε στην Ορεστιάδα το 1984. Ζει στη Θεσσαλονίκη, όπου εκπόνησε τη διδακτορική διατριβή της με τίτλο Το άμοιαστο της ποίησης και το ισόποσο της φιλοσοφίας: Ο διπλός εαυτός του Οδυσσέα Ελύτη. Από τον Φεβρουάριο του 2016 συνδιευθύνει, με τη Δέσποινα Πούλου, το ηλεκτρονικό περιοδικό για τη λογοτεχνία και τον κινηματογράφο Ανθρώπινο.

Ο θεός ο δάσκαλος

Αγαπητέ Φ.Κ. Kαι εγώ ο ίδιος ξύπνησα κατσαρίδα μια μέρα αλλά δεν το ’κανα θέμα γιατί δεν είχα τα φόντα αφού όταν ο δάσκαλος μάς μάθαινε να γράφουμε ιστορίες πετούσα αετό στον αυλόγυρο κι ας μην έμαθα ούτε αυτό να κάνω καλά. Πετούσα αϊτό και σαΐτα γιατί είχα μια μορφή διάσπασης προσοχής αλλά εκείνα τα χρόνια ο μόνος Παυλίδης που ξέραμε ήταν αυτός με τις σοκολάτες και μια τέτοια διάγνωση δεν ήταν κάτι απλό. Είχα τέτοιο πράγμα και το έχω ακόμα δηλαδή ίσως επειδή η μάνα μου τράκαραν κάπως άσχημα καθώς πήγαιναν στο μαιευτήριο να με κάνουν αλλά δεν είναι και σίγουρο. Πήγαιναν στο μαιευτήριο γιατί παρόλο που γεννήθηκα παλιά δεν συνηθιζόταν πια να έρχεται η μαμή στο σπίτι αν και εγώ θα ήθελα πολύ να με ξεγεννήσει η Γεωργία Βασιλειάδου. Δεν πήγαιναν πια μαίες στα σπίτια γιατί είχε ήδη μεγαλώσει η δουλειά μας αλλά πολύ μεγάλη δεν έγινε τελικά ποτέ. Η δουλειά μας μεγάλωσε γιατί νομίσαμε πως αφού πήγαμε στο διάστημα θα έχουμε για πάντα τη γη του χεριού μας αλλά εκείνη είχε άλλα σχέδια. Πιστέψαμε πως θα την έχουμε του χεριού μας γιατί δεν μας κόβει καθόλου και προφανώς κανείς μας δεν πρόσεχε τον δάσκαλο όταν έκανε εμείς και ο κόσμος αλλά φταίω εγώ που παραδέχομαι τη δική μου απροσεξία. Κανείς δεν πρόσεχε γιατί όλοι πιστεύαμε πως ήμασταν πλήρεις και αυτάρκεις δεν είχαμε ιδέα όμως ούτε και αποκτήσαμε ποτέ. Το πιστεύαμε γιατί έτσι μας έμαθαν ίσως αλλά αυτό δεν είναι δικαιολογία όπως μου είχε εξηγήσει παλιά ο μπαμπάς. Μας έμαθαν έτσι γιατί ούτε εκείνοι ήξεραν αλλά δεν αποκλείω και το ενδεχόμενο να το έκαναν από κακία ή εκδικητικότητα. Δεν ήξεραν γιατί εκείνοι δεν είχαν καν δάσκαλο αλλά εμείς ήμασταν τυχεροί σ’ αυτό. Δεν είχαν δάσκαλο γιατί δεν ήταν γραφτό αλλά για μας κάποιος προνόησε φαίνεται και το έγραψε. Δεν ήταν γραφτό γιατί είναι και ο θεός κατσαρίδα και οι κατσαρίδες είναι γνωστό τοις πάσι πως δεν ξέρουν να γράφουν αλλά και να ήξεραν αμφιβάλλω πως θα έγραφαν.