Συνέντευξη με τον Hamma Hammami εκπρόσωπο τύπου του Εργατικού Kομμουνιστικού Κόμματος Τυνησίας (PCOT).
Πώς ερμηνεύετε το επαναστατικό ξέσπασμα και ποιο ρόλο έπαιξε το Εργατικό Κομμουνιστικό Κόμμα Τυνησίας;
Πρώτα απ’ όλα συμμετείχαμε στην προετοιμασία του κινήματος. Ακόμη και στις πολύ σκληρές συνθήκες της δικτατορίας του Μπεν Αλί, το ΕΚΚΤ αγωνιζόταν για τους εργαζόμενους, τους άνεργους, τις γυναίκες. Υπερασπιστήκαμε τα κοινωνικά δικαιώματα, ιδιαίτερα στον συνδικαλιστικό τομέα. Από το 2005, συμμετέχουμε ενεργά στη συλλογικότητα «18 του Οκτώβρη» με στόχο την άμβλυνση των ιδεολογικών αντιπαραθέσεων. Αυτό ισχύει κυρίως για τους ισλαμιστές, οι οποίοι με τη μονομέρεια που τους χαρακτηρίζει δημιουργούν προβλήματα στην οικοδόμηση ενός αντι-δικτατορικού κοινωνικού και πολιτικού κινήματος. Η συνεργασία μας αφορούσε ζητήματα σχετικά με τα δημοκρατικά δικαιώματα και τις θέσεις των ισλαμιστών όπως για παράδειγμα στα δικαιώματα των γυναικών, την ελευθερία συνείδησης, τη φύση του δημοκρατικού κράτους. Η συνεργασία μας αυτή επέδρασε θετικά στο σύνολο της κοινωνίας. Οι ιδεολογικές διαφορές παρέμειναν σε ύφεση. Παραχώρησαν τη θέση τους σε ζητήματα πολιτικού, οικονομικού και κοινωνικού περιεχομένου. Η παρέμβασή μας συνέβαλε στη δημιουργία ενός θετικού κλίματος ενότητας του λαού της Τυνησίας. Είναι χαρακτηριστικό ότι στη διάρκεια της επανάστασης δεν ακούστηκαν συνθήματα θρησκευτικού περιεχομένου αλλά διατυπώθηκαν αιτήματα πολιτικού, οικονομικού και κοινωνικού προσανατολισμού. Το καλοκαίρι που μας πέρασε συγκαλέσαμε δύο μεγάλες συγκεντρώσεις για να συζητήσουμε το ενδεχόμενο μιας κοινωνικής έκρηξης. Δεν γνωρίζαμε βέβαια ούτε το πότε ούτε το πως θα γίνει. Είμασταν όμως έτοιμοι. Όταν ξέσπασε η εξέγερση στο Sidi Bouzid, συμμετείχαμε στο κίνημα. Αυτό είχε σαν συνέπεια τη σύλληψη πολλών αγωνιστών και ηγετών του κόμματος. Παντού όπου συμμετείχαμε μαζί με άλλες προοδευτικές και δημοκρατικές δυνάμεις προσφέραμε ένα πολιτικό και οργανωτικό πλαίσιο στην εξέγερση.
Στις πόλεις της Τυνησίας γίνεται λόγος για τη δημιουργία τοπικών επιτροπών. Πώς οργανώνεται αυτή τη στιγμή το κίνημα;
Θεωρώ πως η επανάσταση διαθέτει δύο ισχυρά σημεία: πρώτα απ’ όλα ο λαός επαναστάτησε στηριζόμενος στις δικές του δυνάμεις. Στη συνέχεια δημιουργήσαμε μια ενωτική δυναμική γύρω από πολιτικά και κοινωνικά αιτήματα. Στην πραγματικότητα το κίνημα δεν ήταν καθόλου αυθόρμητο με την έννοια της «απουσίας οποιασδήποτε οργάνωσης ή κοινωνικής συνείδησης». Πράγματι, διαπιστώνουμε την ύπαρξη πολιτικής συνείδησης που γεννήθηκε μέσα από τη συσσώρευση των κοινωνικών αγώνων της τελευταίας εικοσαετίας. Από την άλλη, υπάρχει ένας βαθμός οργάνωσης σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο και αφορά τη συσπείρωση συνδικαλιστών και αγωνιστών για τα κοινωνικά δικαιώματα. Σε ορισμένες περιοχές οι δικηγορικοί σύλλογοι πήραν την πρωτοβουλία διοργάνωσαν διαδηλώσεις και ηγήθηκαν του κινήματος.
Από την άλλη, αυτό που απουσιάζει είναι ένα κεντρικό πρόγραμμα και μια αντίστοιχη οργάνωση, δηλαδή είτε ένα κόμμα είτε ένα μέτωπο οργανώσεων που θα διευθύνουν το κίνημα στη βάση ενός συγκεκριμένου πολιτικού προγράμματος. Στην προοπτική αυτή και σχετικά σύντομα απευθύναμε έκκληση για την οργάνωση της επανάστασης σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, πολλές φορές έπειτα από πρωτοβουλίες των αγωνιστών, που συχνά ήταν αυθόρμητες. Έτσι γεννήθηκαν αυτά που διαδοχικά ονομάζονται συνελεύσεις, συμβούλια ή λαϊκές επιτροπές.
Ένα από τα πρώτα καθήκοντα ήταν η προστασία του λαού από τις ένοπλες συμμορίες και την αστυνομία. Προοδευτικά ωστόσο τα όργανα αυτά άρχισαν να έχουν διευρυμένες αρμοδιότητες. Μάλιστα σε πολλές περιπτώσεις ανέλαβαν τη διεύθυνση ολόκληρων πόλεων ή περιοχών.
Το «Μέτωπο της 14ης του Γενάρη» έχοντας συνείδηση της παρούσας κατάστασης, θα συγκαλέσει εθνικό συνέδριο για την υπεράσπιση της επανάστασης. Στο συνέδριο θα πάρουν μέρος τα κόμματα, οι οργανώσεις και οι ομάδες που υπερασπίζονται την επανάσταση. Η πρόσκληση αφορά επίσης τις τοπικές επαναστατικές ηγεσίες αλλά και τις οργανώσεις που μας στηρίζουν στο εξωτερικό. Σε εθνικό επίπεδο οδεύουμε προς την οργανωτική συγκρότηση των δυνάμεων της επανάστασης, για να οδηγηθούμε σε μια νέα φάση που θα τελειώνει με το δικτατορικό καθεστώς.
Ποια είναι η γνώμη σας για την επέκταση της επανάστασης στις χώρες του βόρειας Αφρικής; Διατηρείτε επαφές με αντίστοιχες οργανώσεις στην Αίγυπτο, την Αλγερία ή το Μαρόκο;
Διατηρούμε σχέσεις αλλά όχι ιδιαίτερα σταθερές. Στην Αίγυπτο διατηρούμε επαφές με πρώην μέλη του Κομμουνιστικού Κόμματος που διατύπωσαν προοδευτικές και αντιιμπεριαλιστικού περιεχομένου θέσεις. Oι επαφές μας είναι καθημερινές. Μας ζητούν πρακτικές συμβουλές για να αντιμετωπίσουν την κτατάσταση. Να πούμε ότι το κίνημα στην Τυνησία είναι πιο οργανωμένο απ’ ότι στην Αίγυπτο. Κατά τη γνώμη μας η κατάσταση εκείνη είναι πιο ασαφής, κυρίως αναφορικά με την οικοδόμηση του κινήματος και του επιπέδου των κινητοποιήσεων.
Πρώτα απ’ όλα συμμετείχαμε στην προετοιμασία του κινήματος. Ακόμη και στις πολύ σκληρές συνθήκες της δικτατορίας του Μπεν Αλί, το ΕΚΚΤ αγωνιζόταν για τους εργαζόμενους, τους άνεργους, τις γυναίκες. Υπερασπιστήκαμε τα κοινωνικά δικαιώματα, ιδιαίτερα στον συνδικαλιστικό τομέα. Από το 2005, συμμετέχουμε ενεργά στη συλλογικότητα «18 του Οκτώβρη» με στόχο την άμβλυνση των ιδεολογικών αντιπαραθέσεων. Αυτό ισχύει κυρίως για τους ισλαμιστές, οι οποίοι με τη μονομέρεια που τους χαρακτηρίζει δημιουργούν προβλήματα στην οικοδόμηση ενός αντι-δικτατορικού κοινωνικού και πολιτικού κινήματος. Η συνεργασία μας αφορούσε ζητήματα σχετικά με τα δημοκρατικά δικαιώματα και τις θέσεις των ισλαμιστών όπως για παράδειγμα στα δικαιώματα των γυναικών, την ελευθερία συνείδησης, τη φύση του δημοκρατικού κράτους. Η συνεργασία μας αυτή επέδρασε θετικά στο σύνολο της κοινωνίας. Οι ιδεολογικές διαφορές παρέμειναν σε ύφεση. Παραχώρησαν τη θέση τους σε ζητήματα πολιτικού, οικονομικού και κοινωνικού περιεχομένου. Η παρέμβασή μας συνέβαλε στη δημιουργία ενός θετικού κλίματος ενότητας του λαού της Τυνησίας. Είναι χαρακτηριστικό ότι στη διάρκεια της επανάστασης δεν ακούστηκαν συνθήματα θρησκευτικού περιεχομένου αλλά διατυπώθηκαν αιτήματα πολιτικού, οικονομικού και κοινωνικού προσανατολισμού. Το καλοκαίρι που μας πέρασε συγκαλέσαμε δύο μεγάλες συγκεντρώσεις για να συζητήσουμε το ενδεχόμενο μιας κοινωνικής έκρηξης. Δεν γνωρίζαμε βέβαια ούτε το πότε ούτε το πως θα γίνει. Είμασταν όμως έτοιμοι. Όταν ξέσπασε η εξέγερση στο Sidi Bouzid, συμμετείχαμε στο κίνημα. Αυτό είχε σαν συνέπεια τη σύλληψη πολλών αγωνιστών και ηγετών του κόμματος. Παντού όπου συμμετείχαμε μαζί με άλλες προοδευτικές και δημοκρατικές δυνάμεις προσφέραμε ένα πολιτικό και οργανωτικό πλαίσιο στην εξέγερση.
Στις πόλεις της Τυνησίας γίνεται λόγος για τη δημιουργία τοπικών επιτροπών. Πώς οργανώνεται αυτή τη στιγμή το κίνημα;
Θεωρώ πως η επανάσταση διαθέτει δύο ισχυρά σημεία: πρώτα απ’ όλα ο λαός επαναστάτησε στηριζόμενος στις δικές του δυνάμεις. Στη συνέχεια δημιουργήσαμε μια ενωτική δυναμική γύρω από πολιτικά και κοινωνικά αιτήματα. Στην πραγματικότητα το κίνημα δεν ήταν καθόλου αυθόρμητο με την έννοια της «απουσίας οποιασδήποτε οργάνωσης ή κοινωνικής συνείδησης». Πράγματι, διαπιστώνουμε την ύπαρξη πολιτικής συνείδησης που γεννήθηκε μέσα από τη συσσώρευση των κοινωνικών αγώνων της τελευταίας εικοσαετίας. Από την άλλη, υπάρχει ένας βαθμός οργάνωσης σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο και αφορά τη συσπείρωση συνδικαλιστών και αγωνιστών για τα κοινωνικά δικαιώματα. Σε ορισμένες περιοχές οι δικηγορικοί σύλλογοι πήραν την πρωτοβουλία διοργάνωσαν διαδηλώσεις και ηγήθηκαν του κινήματος.
Από την άλλη, αυτό που απουσιάζει είναι ένα κεντρικό πρόγραμμα και μια αντίστοιχη οργάνωση, δηλαδή είτε ένα κόμμα είτε ένα μέτωπο οργανώσεων που θα διευθύνουν το κίνημα στη βάση ενός συγκεκριμένου πολιτικού προγράμματος. Στην προοπτική αυτή και σχετικά σύντομα απευθύναμε έκκληση για την οργάνωση της επανάστασης σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, πολλές φορές έπειτα από πρωτοβουλίες των αγωνιστών, που συχνά ήταν αυθόρμητες. Έτσι γεννήθηκαν αυτά που διαδοχικά ονομάζονται συνελεύσεις, συμβούλια ή λαϊκές επιτροπές.
Ένα από τα πρώτα καθήκοντα ήταν η προστασία του λαού από τις ένοπλες συμμορίες και την αστυνομία. Προοδευτικά ωστόσο τα όργανα αυτά άρχισαν να έχουν διευρυμένες αρμοδιότητες. Μάλιστα σε πολλές περιπτώσεις ανέλαβαν τη διεύθυνση ολόκληρων πόλεων ή περιοχών.
Το «Μέτωπο της 14ης του Γενάρη» έχοντας συνείδηση της παρούσας κατάστασης, θα συγκαλέσει εθνικό συνέδριο για την υπεράσπιση της επανάστασης. Στο συνέδριο θα πάρουν μέρος τα κόμματα, οι οργανώσεις και οι ομάδες που υπερασπίζονται την επανάσταση. Η πρόσκληση αφορά επίσης τις τοπικές επαναστατικές ηγεσίες αλλά και τις οργανώσεις που μας στηρίζουν στο εξωτερικό. Σε εθνικό επίπεδο οδεύουμε προς την οργανωτική συγκρότηση των δυνάμεων της επανάστασης, για να οδηγηθούμε σε μια νέα φάση που θα τελειώνει με το δικτατορικό καθεστώς.
Ποια είναι η γνώμη σας για την επέκταση της επανάστασης στις χώρες του βόρειας Αφρικής; Διατηρείτε επαφές με αντίστοιχες οργανώσεις στην Αίγυπτο, την Αλγερία ή το Μαρόκο;
Διατηρούμε σχέσεις αλλά όχι ιδιαίτερα σταθερές. Στην Αίγυπτο διατηρούμε επαφές με πρώην μέλη του Κομμουνιστικού Κόμματος που διατύπωσαν προοδευτικές και αντιιμπεριαλιστικού περιεχομένου θέσεις. Oι επαφές μας είναι καθημερινές. Μας ζητούν πρακτικές συμβουλές για να αντιμετωπίσουν την κτατάσταση. Να πούμε ότι το κίνημα στην Τυνησία είναι πιο οργανωμένο απ’ ότι στην Αίγυπτο. Κατά τη γνώμη μας η κατάσταση εκείνη είναι πιο ασαφής, κυρίως αναφορικά με την οικοδόμηση του κινήματος και του επιπέδου των κινητοποιήσεων.
❏
Η συνέντευξη δόθηκε στους Myriam Martin και Coralie Wawrzyniak και δημοσιεύτηκε στις 03/02/11 στην εφημερίδα του γαλλικού κόμματος NPA Tout est à nous, φ. 88. Η μετάφρασή της δημοσιεύτηκε στο περιοδικό ΕΝΕΚΕΝ, τεύχος 19. Στη φωτογραφία ο Hamma Hammami με τον Olivier Besancenot.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου